معضل خشک شدن پوست در فصل زمستان، مسأله ای اجتناب‌ناپذیر است که اگر رسیدگی نشود، باعث تخریب دائمی بافت پوست خواهد شد. عواملی همچون سرما و رطوبت کم هوا روی ظاهر پوست تأثیر می‌گذارند و از شادابی پوست می‌کاهند.
پوست انسان از لایه‌های مختلفی تشکیل شده است. لایه خارجی پوست که اپیدرم نام دارد، پوست را در برابر عوامل محیطی محافظت می‌کند. یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث خشکی پوست می‌شود، از دست رفتن آب این لایه است. در فصل زمستان، به دلیل کاهش دما و رطوبت هوا، پوست بیشتر مستعد خشکی می‌شود. این امر به این دلیل است که لایه خارجی پوست در برابر تبخیر آب حساس‌تر است. علاوه بر این، در فصل زمستان، بسیاری از افراد زمان بیشتری را در محیط‌های گرم و خشک مانند خانه یا محل کار سپری می‌کنند. این امر نیز باعث خشکی پوست می‌شود.
دلایل خشکی پوست
علاوه بر سرما، عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث خشکی پوست می‌شوند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• افزایش سن: با افزایش سن، میزان تولید چربی در پوست کاهش می‌یابد. این امر باعث خشکی پوست می‌شود.
• برخی بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها مانند اگزما، پسوریازیس و دیابت می‌توانند باعث خشکی پوست شوند.
• برخی داروها: برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون و داروهای شیمی درمانی باعث خشکی پوست می شوند.
• مصرف کم آب: نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت پوست ضروری است و کمبود آب بدن می‌تواند حالت خشکی به پوست بدهد.
• زیاده روی در استفاده از آب گرم: استحمام های طولانی مدت با آب داغ، همچنین مصرف صابون و شوینده های قوی شیمیایی پوست را تحریک کرده و باعث خشکی آن خواهد شد.
• نور شدید خورشید: از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت طولانی خودداری کنید چرا که باعث خشکی پوست می شود.
• مصرف سیگار: سیگار نکشید! سیگار یکی از عواملی است که منجر به خشکی و پیری زودرس پوست می شود.
همه ی موارد بالا در تمام فصول سال، باعث خشکی خواهند شد، اما در فصل زمستان به خاطر کم شدن رطوبت محیطی، این خشکی افزایش پیدا خواهد کرد.
علایم خشکی پوست در زمستان
خشکی ناشی از آسیب پوستی در طول زمستان، منجر به پوسته پوسته شدن، قرمزی و سوزش و خارش پوست خواهد شد و اگر این علامت ها برطرف نشود ممکن است با خونریزی و بروز عفونت همراه گردد. افراد ممکن است چندین مورد از این علائم را همزمان تجربه کنند. درمان مناسب، شدت این علائم را کاهش می‌دهد
۱۲ راهکار پیشگیری و کاهش خشکی پوست در زمستان
برای پیشگیری و کاهش خشکی پوست در زمستان، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
۱.استفاده از مرطوب‌کننده
استفاده از آبرسان‌ها و مرطوب‌کننده ها، یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از خشکی پوست است. مرطوب‌کننده‌ها به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کنند.
۲.ماسک‌های حاوی نرم کننده
گلیسرین و اوره، بهترین انتخاب برای فصل‌های سرد هستند، چون با ایجاد یک لایه روغنی محافظ روی پوست علاوه بر نرم کردن پوست، از تبخیر شدن آب موجود در بافت آن هم جلوگیری می‌کنند.
۳.استفاده از کرم ضد آفتاب
کرم ضد آفتاب نیز برای محافظت از پوست در برابر خشکی ضروری است. کرم ضد آفتاب از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید محافظت می‌کند. بعد از زدن مرطوب‌کننده، لازم است صبح‌ها از یک لایه کرم ضدآفتاب هم استفاده شود. SPF 30 حداقل اندازه برای رفع نیاز پوشانندگی و محافظت از آسیب دیدن در مقابل اشعه خورشید است.
۴.دوش گرفتن با آب ولرم
دوش گرفتن با آب داغ باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست می‌شود و رطوبت طبیعی پوست بسیار سریع از بین می‌رود. بنابراین، بهتر است با آب ولرم دوش گرفته شود. استفاده از آب داغ برای پوست و مو بسیار آسیب‌زاست و به‌شدت باعث خشکی آن می‌شود.
۵.استفاده از مکمل ها
با بالارفتن سن، تولید کلاژن کم خواهد شد. کاهش تولید کلاژن، خود به خود عاملی برای خشکی پوست به شمار می‌‌آید. مکمل های کلاژن‌دار می توانند این پروتئین مفید را در بدن ایجاد کنند و به ترمیم پوست آسیب دیده کمک کنند. مکمل های غذایی که حاوی امگا ۳ و امگا ۶ هستند می توانند در سلامت پوست و حفظ رطوبت آن بسیار کمک کننده باشند.
۷.نوشیدن آب کافی
به نوشیدن آب کافی و مایعات حاوی ویتامین ها توجه بسیاری داشته باشید. مطمئن شوید به اندازه‌ی کافی در طول روز آب می‌خورید. مصرف نکردن مایعات به اندازه‌ی کافی می‌تواند روی ظاهر پوست شما تاثیر بگذارد. سعی کنید از آبمیوه های طبیعی که باعث جوانسازی و رطوبت رسانی به پوست می شود استفاده نمایید تا از پوست‌تان در برابر خشکی به خوبی محافظت شود.
۸.پوشیدن لباس‌های مناسب
لباس‌های گشاد و راحت از پوست در برابر تحریک و آسیب محافظت می‌کنند. همچنین از پوشیدن لباس های خیس دوری کنید چون می تواند سبب خارش پوست و از بین رفتن لایه خارجی پوست شود که باعث خشکی پوست در زمستان خواهد شد.
۹.عدم استفاده از شوینده‌های قوی
شوینده‌های قوی می‌توانند باعث خشکی پوست شوند. بنابراین، بهتر است از شوینده‌های ملایم استفاده کنید.
۱۰.لایه‌برداری منظم
لایه‌برداری منظم به از بین رفتن سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند. با این حال، لایه‌برداری بیش از حد نیز می‌تواند باعث خشکی پوست شود. بنابراین، بهتر است هفته‌ای یک یا دو بار پوست خود را لایه‌برداری کنید. البته اگر پوست به مرحله ی خشکی رسیده و پوسته‌پوسته شده، بهتر است به‌جای استفاده از اسکراب‌های فیزیکی، از لایه‌بردارهای شیمیایی استفاده کنید زیرا اسکراب‌هایی که دانه‌های درشت دارند سد رطوبتی پوست را از بین برده و به پوست آسیب می‌رسانند.
۱۱.انتخاب ماسک مناسب
نوع پوست خود را بشناسید و با توجه به آن، نوع ماسک پوستی خود را انتخاب کنید. همچنین ترجیحا از پاک کننده های ملایم و بدون رایحه استفاده کنید.
۱۲.استفاده از دستگاه بخور
گفتیم یکی از دلایل اصلی خشکی پوست، عوامل محیطی است و خشکی هوا رابطه ی مستقیمی با خشکی پوست دارد. برای افزایش رطوبت هوای داخل خانه در فصل زمستان، دستگاه بخور سرد را در خانه در مکانی که بیشترین زمان را در آن می‌گذرانید، مانند اتاق خواب، قرار دهید. برای پیشگیری از خشکی بیشتر پوست، دقت کنید که درجه‌ی دستگاه متعادل نگه داشته شود. طبق تحقیقات، استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌ساز با رطوبت ۶۰ درصد در محیط می‌تواند لایه‌ی بیرونی پوست را بطور عالی آبرسانی کند.
چند نکته برای بهبود خشکی پوست در زمستان
• در هنگام خرید مرطوب‌کننده، به دنبال محصولاتی باشید که حاوی هیالورونیک اسید، اوره، گلیسیرین و اسیدهای چرب ضروری هستند. این مواد به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کنند. برخی از مرطوب کننده های موثر در آبرسانی به پوست به شرح زیر می باشند: سرامیدها، سوربیتول و برخی مواد دیگر مانند لانولین، سیلیکون و روغن های معدنی مانند وازلین.
• آبرسان ها را بلافاصله پس از شستن پوست و قبل از خشک شدن آن استفاده کنید. این امر به جذب بهتر رطوبت کمک خواهد کرد. همچنین از آبرسان های بدون عطر استفاده کنید.
• اگر پوست شما بسیار خشک است، می‌توانید از کرم‌های شب نیز استفاده کنید. کرم‌های شب حاوی مواد مغذی بیشتری هستند. این کرم‌ها پوست را رطوبت‌رسانی می‌کنند و بخاطر اینکه ترکیباتشان سنگین‌تر و غلیظ‌تر است، جذب آنها روی پوست مدت بیشتری طول می‌کشد. با استفاده کردن از این کرم‌ها در طول شب، پوست شما فرصت کافی دارد تا آن را جذب کند و با رطوبت و چربی این کرم، تقویت شود.
• اگر حس کردید که کرم‌ها و آبرسان‌ها برای درمان خشکی پوست شما کافی نیستند، می‌توانید از روغن‌های طبیعی که خاصیت مرطوب‌کنندگی و ترمیمی بیشتری دارند استفاده کنید. این روغن‌ها یک سد فیزیکی برای نگه داشتن رطوبت داخل پوست ایجاد می‌کنند. نمونه‌ای از روغن‌های طبیعی که می‌توانید برای پوست خود استفاده کنید عبارتند از: کره‌ی کاکائو، روغن جوجوبا، وازلین، روغن نارگیل.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
پوست بدن ما اولین سد دفاعی در برابر عوامل بیماری‌زا و آسیب‌های محیطی است. گاهی اوقات مشکلات پوستی با انجام درمان‌های خانگی و روش‌های مراقبتی، بهبود پیدا نمی‌کنند. در این صورت، مراجعه به پزشک ضروری است. علائمی که نیاز به مراجعه به پزشک دارند عبارتند از:
• بثورات پوستی که با درمان‌های خانگی بهبود نمی‌یابد.
• تغییرات رنگ پوست، مانند تیره شدن یا روشن شدن غیرعادی.
• تاول‌های پوستی که دردناک یا خارش‌دار هستند.
• زخم‌های پوست خشک که بهبود نمی‌یابد.
• خارش شدید پوست که بر کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد.
پزشک با معاینه پوست شما و بررسی علائم، علت مشکل را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز می‌کند. با مراقبت مناسب از پوست خود می‌توانید از بروز مشکلات پوستی جلوگیری کرده یا از بدتر شدن آنها جلوگیری کنید.
کلام آخر
در این مقاله گفتیم که خشکی پوست در زمستان دلایل مختلفی دارد. خشکی هوای فضاهای داخلی به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی، هوا و باد سرد و کاهش رطوبت هوا در فصل زمستان، دست به دست هم می‌دهند تا پوست ما خشک‌تر از همیشه باشد. برای ترمیم پوست آسیب دیده می توان از مرطوب کننده، دوش آب ولرم، نوشیدن آب کافی، استفاده کردن از دستگاه‌های رطوبت‌ساز و پوشیدن لباس های راحت و لباس‌هایی که پارچه‌های نرم و طبیعی دارند، استفاده کرد. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می‌توانید از خشکی پوست در زمستان پیشگیری کنید یا شدت آن را کاهش دهید. اگر خشکی پوست در زمستان با این روش‌ها بهبود پیدا نکرد و علائم آن بدتر شد حتما به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را به شما توصیه کند.